25 November is de internationale dag tegen geweld tegen vrouwen. De pas opgerichte anarcha-feministische vrouwengroep (zie elders in deze Lilith) komt zaterdag 22 november voor het eerst bij elkaar. Als thema voor de eerste bijeenkomst hebben we dan ook voor het thema geweld gekozen. Om van te voren alvast een beetje aan het denken gezet te worden heb ik mini-interviewtjes gehouden (een vraag aan iedereen) met vrouwen die ik ken. lk heb ze onverwachts telefonisch 'overvallen' met mijn vraag en heb alle antwoorden zo letterlijk mogelijk weergegeven.
Metha: Dat mensen iets willen dat andere mensen niet willen en dan
niet kiezen om te overieggen maar gewoon doordrukken. Door geweld
ontstaat ook weer geweld. Geweld kan escalerend werken.
Iris: Het willen uitoefenen van macht. Geweld ontstaat op het moment
dat je die uitoefent. Ik denk dat het waarschijnlijker is dat geweld
ontstaat op het moment dat je erin gefrustreerd wordt dat het niet
lukt.
Tegengewerkt worden in het uitoefenen van je macht/ het opleggen van
je wil aan anderen.
Liesbeth: Frustratie kan een opeenhoping worden voor geweld en
agressie. Het begint met frustratie. Een vechtpartij op straat kan
beginnen om een heel klein lullig iets. Iemand kan iets niet op een
creatieve manier uiten (bijv. door Afrikaanse dans of muziek maken).
Als je kwaad bent en je kunt het creatief vormgeven, dan beheers je
het. Dan heb je er controle over.
Mikkie: Ik denk dat de oorzaak van geweld ligt in hoe mensen opgevoed worden. Niet alleen in het gezin, ook wat ze op t.v. zien en wat ze op school leren. De staat voedt ook op. Ik denk dat vervreemding, het gevoel dat mensen niet meer verantwoordelijk zijn voor elkaar, er ook mee te maken heeft.
Inge: Dat heeft met macht te maken, maar ook met onmacht. En met
grenzen overschrijden. Gebrek aan respect. Of met zelf mishandeld
zijn. Als iemand dat in zijn eigen omgeving ziet gebeuren, neem je
dat makkelijker over. Dat is de negatieve kant. Er is ook niet
zoveel positiefs aan geweld. Maar je kunt er ook iets mee laten
zien. Als je tjdens het ruzie maken een klap geeft, laat je daarmee
zien dat het ernstig is.
Binnen de linkse beweging is er ook een discussie over het wel of
niet gebruiken van geweld. Het vernietigen van materialen is ook
geweld. Ik denk dan: 'Snij die autobanden maar door, mijn god, van
mij mag het!! Ik vind dat in een uitzonderlijk geval een tik best
mag. Voor mij is dat niet zo'n principieel punt.
Katinga: Ik zie om me heen dat dingen verharden. Mensen vervreemden
van elkaar. Dat hangt voor een deel met politiek samen, bijv. hoe de
politie optreedt. Wie bepaald iets? Dat wordt een
ver-van-je-bed-show. Mensen krijgen een houding van
laat-maar-zitten. Alles wordt steeds meer individueel. Mensen gaan
minder om dingen geven, daardoor maakt het niet meer uit of je
iemand pijn doet.
Een oorzaak is ook dat je steeds meer geweld om je heen ziet, dat
beinvloedt je steeds meer. Het is een neerwaarste spiraal. Op t.v.
wordt er heel veel aandacht aan besteed, in kinderfilms zelfs al!
Als je heel veel met geweld wordt geconfronteerd dan ga je op een
gegeven moment daarop reageren. Reactie op reactie. Als je
bijvoorbeeld heel vook door de politie geslagen bent en pacifistisch
bent, ga je daar soms anders over denken. Je kunt daar zo kwaad over
worden.
Het kan ook aan de opvoeding liggen. Kinderen moeten steeds vroeger
zelfstandig worden, steeds eerder volwassen worden. Ik kan me
voorstellen dat je er gefrustreerd van kan raken als je in een
grote-mensen-wereld wordt gegooid waar je niet aan toe bent.
Simone: Ik denk in de zin van psychologische oorzaken; frustratie en
machteloosheid. Als ik al eens geweldadige neigingen voel, is dat
als ik me machteloos voel. Een voorbeeld is dat ik ooit door twee
mannen in een auto vervelende sexistische opmerkingen over me heen
kreeg. Toen voelde ik zo'n golf van agressie door me heen gaan dat
ik een klap op de auto gaf. Dat riep weer tegengeweld op. Toen werd
ik ermee geconfronteerd dat als je zelf boos wordt dat weer extra
geweld oproept.
lk wil liever niet in de slechtheid van mensen geloven als oorzaak,
want dan kun je het bijltie er wel bij neerleggen.
Het is niet alleen maar uit frustratie, dat klinkt zo zielig. Het is
voor sommigen misschien ook wel machtswellust, dat ze erop kicken om
macht te hebben over een ander. Sommige terreur van mannen
binnenshuis is er misschlen wel omdat ze het lekker vinden om de
baas te zijn. Geweld heeft heel veel kanten. Alcoholgebrulk is ook
een factor. Alle remmen los!
Karin: Als ik aan geweld wereldwijd denk, zie ik de oorzaken vooral
liggen in de ongelijke verdeling van geld, goederen, voedsel, macht
en kansen. In onze rijke, westerse samenleving wordt het geweld
volgens mij gevoed door de handel en commercie. Van jongs af aan
wordt je al gebombardeerd met signalen dat je moet kopen, kopen,
kopen, dat consumeren het hogere doel in het leven is, dat je altijd
maar beter, duurder en vooral meer, nog meer moet hebben. Daar kweek
je onvrede mee. En onvrede is een goede voedingsbodem voor agressie.
Het aantal mensen dat sober leven en verdraagzaamheid propageert is
daarmee vergeleken maar klein.
Daarnaast wordt geweld aan de ene kant verworpen als iets vreselijks
en aan de andere kant ontzettend gepusht als vermaak op t.v. Men
roept constant dat er, vanwege de kijkcijfers rekening gehouden moet
worden met "wat de massa wil", en dat zou dan vooral dom,
oppervlakkig en geweldadig zijn. Zo zjn geweld en sex (en vaak een
combinatie daarvan) amusement geworden.
Journaals, politie-series, tekenfilms, reality-t.v., detectives,
horror, thrillers, misdaadseries, documentaires over
seriemoordenaars: het lijkt wel of je alleen nog maar Sesamstraat
kunt kijken! Als zo'n grote hoeveelheid geweld gebruikelijk is elke
dag, wordt dat de norm. Maar als je het vergelijkt met wat je zelf
bijdraagt aan geweld dagelijks, staat dat natuurlijk niet in
verhouding met elkaar!
Bij geweld binnenshuis en op straat is een belangrijke oorzaak de
machtsongelijkheid. Mannen mishandelen vrouwen, ouders slaan
kinderen. Andersom komt zelden voor. Je leeft je vooral uit op
iemand die "lager in de hierarchie" staat.
Wat je hieraan kunt doen (en zo kan ik toch nog positief eindigen!)
is je organiseren. Met een groep mensen die in dezelfde situatie
verkeren kun je samen wel een vuist maken. Onrechtvaardige situaties
kun je wel veranderen als je getalsmatig sterk bent!