Afgelopen 3, 4 en 5 oktober vond er een anarchafeministisch
vrouwenweekend plaats in Zomergem. Het plan voor dit weekend
ontstond tijdens de Pinksterlanddagen 1997 in Appelscha, waar het
thema feminisme en mannenstrijd op de agenda stond. Een van de
workshops was alleen voor vrouwen, en daar waren een aantal
afgevaardigden van een gentse anarchafeministische groep aanwezig.
Zij waren er in geslaagd in Gent een goed draaiende anarchagroep op
te zetten, en dit voorbeeld maakte de nederlandse vrouwen meteen
enthousiast. De belgische vrouwen nodigden de nederlandse vrouwen
daarop uit om in Zomergem een eerste weekend te houden.
Wij (zo'n veertien nederlandse vrouwen uit in totaal zeven steden)
kwamen vrijdagavond aan in Zomergem (op de kampeerboerderij van
Vuile Mong) en daar stond al snel het eten voor ons klaar. Nadat de
hongerige magen gevuld waren en we kennis met elkaar gemaakt hadden
deden we. 's avonds een door een aantal belgische vrouwen in elkaar
gezette quiz. We werden op hilarische wijze langs een aantal
klassieke vrouwenthema's gevoerd. Zo kregen we een brei-opdracht,
moesten we namen van fotomodellen en parfumgeuren raden, uitleggen
wat een aantal termen uit de kookkunst betekenden enzovoorts. Helaas
waren we 's nachts om half drie nog maar op een derde van de quiz
dus alle kanten van de stereotiepe vrouwelijkheid konden helaas niet
belicht worden.
De dag daarop gingen de nederlandse en de belgische vrouwen uiteen, 'zij' gingen vergaderen en 'wij' gingen praten over het thema grote-bekkencuItuur. Veel vrouwen in onze groep bleken op te lopen tegen deze macho-cultuur. De kraakscene (vooraI de Amsterdamse) werd meermalen genoemd als een van de plekken waar die grote-bekkencultuur wel heel erg heerst; tijdens vergaderingen wordt er onpersoonIijk gepraat er wordt hierarchisch met elkaar omgaan, er wordt wel geluisterd naar bonzen en nieuwelingen krijgen juist geen aandacht. De vraag werd gesteld waarom je dan ais anarchafeministe toch nog mee wilt draaien in deze scene. Kennelijk heeft de kraakscene ook veel leuke kanten. (Overigens is het niet voorbehouden aan mannen om grote bekken op te zetten, sommigen van ons hadden ook ervaringen met heel dominante vrouwen in vrouwengroepen).
Mannen binnen de linkse scene blijken sexisme niet altijd op te
pakken als een thema waar ze wat mee moeten. Fascisme of racisme is
taboe maar sexisme wordt oogluikend getolereerd of als een typisch
vrouwenthema gezien. Als de vrouwen er niet zijn staat sexisme niet
op de agenda. Mannen komen zeif niet op het idee iets met sexisme of
mannenstrijd te doen. (Overigens is er momenteel een initiatief
gestart om een mannenweekend te organiseren. Lichtpuntjes zijn er
dus weI in deze!) Een vrouw die aangerand was door een man uit de
scene en dat aan de orde stelde werd daar op aangekeken. Ze moest
haar mond houden, ze zou het zeIf wel uitgelokt hebben, ze was te
negatief en waar er twee vechten hebben er twee schuid. Als de man
die je lastigvalt een illegaal is dan wordt dit weggepoetst door
mannen want hij heeft het al zo moeilijk. Een vrouw die ervaring had
met de antiapartheidsstrijd in Zuid-Afrika herkende dit patroon als
je als witte vrouw lastig werd gevallen door een zwarte man kon je
dit moeilijk te berde brengen want dan was je meteen een racist.
Veel mannen hebben een blinde vlek voor sexisme, theoretisch hebben
ze het allemaal wel op een rijtje maar in de praktijk zien ze niet
wat daadwerkelijk sexistisch is.
's Middags stond het thema sexisme (in jezelf) op het programma maar
omdat het vorige thema zoveel tijd in beslag had genomen kwamen we
daar niet aan toe. Ergens was dat jammer want het is natuurlijk
makkelijker om over vervelende mannen te praten dan over dichter bij
jezelf staande zaken.
Het gesprek bleef daardoor wat aan de oppervlakte. Ik vond dat zelf
niet zo verwonderlijk omdat de meesten van ons elkaar nog niet goed
kenden en het gesprek eigenlijk ook een soort kennismaking was.
Nadat we 's middags heerlijke (ook veganistische) pannekoeken hebben verorberd probeerden we een eisenpakket samen te stellen: wat zijn onze voorwaarden voor een goedlopende samenwerking, vergadering, politieke actie enzovoorts? Ik noem er een aantal: het is belangrijk dat het persoonlijke niet ondergeschoffeld wordt en dat iedereen naar elkaar Iuistert en elkaar serieus neemt. Samenwerking en het streven naar consensus is essentieel alleen je eigen punt scoren is niet genoeg. Er moet ruimte zijn voor waardering en kritiek (of feedback). Vaak geven mensen elkaar alleen kritiek maar zonder waardering houd je het uiteindelijk vaak niet vol. Kritiek incasseren is niet altijd makkelijk, maar het is wel belangrijk dat te leren. De verbinding tussen theorie en actie moet duidelijk zijn, de doelen en middelen moeten overeenstemmen. Er moet ruimte zijn voor stille mensen, eventueel moeten er rondjes gehouden worden om ook de stillere mensen een kans te geven.
Het was heerlijk om na een lange dag praten zo aan tafel te kunnen. Omdat we niet hoefden te koken konden we de hele dag optimaal gebruiken voor praten met elkaar, wat een enorme luxe was! 's Avonds was het feest. Tot diep in de nacht hebben we met elkaar geswingd en gekletst. Ik vond het fantastisch en heb enorm genoten van al die bijzondere vrouwen. Het inspireerde mij erg om een weekend met alleen vrouwen te zijn die stuk voor stuk eigenzinnigheid uitstralen.
Zondag hebben 'wij' gepraat over hoe we nu verder willen. De sfeer
was heel erg goed geweest, iedereen was enthousiast en had zin om
met deze groep door te gaan. Daarop besloten we een landelijke
anarchafeministische vrouwengroep op te richten. Het plan is om elke
zes weken op zaterdagmiddag in telkens een andere stad bij elkaar te
komen. De vrouwen uit die stad zorgen voor de inhoudelijke
voorbereiding en koken eventueel na afloop. Het is niet de bedoeling
om het bij praten alleen te houden een aantal vrouwen wil ook samen
akties gaan voorbereiden. Daarnaast wil een aantal vrouwen de
redaktie van het reeds bestaande, maar slechts door twee vrouwen
gedragen, anarcha-feministiscbe blaadje 'Lilith' gaan versterken.
Ook zijn er al voorzichtige plannen voor een volgend anarchaweekend.
Wie weet zullen de nederlandse vrouwen dan nu gastvrouw zijn voor de
belgische vrouwengroep!
Aan het eind van de zondagmiddag vertrokken we na de 'kuis' (de
schoonmaak dus) weer richting het noorden, uitgezwaaid door de
gentse groep. Ik vond het een fantastisch weekend, niet in de
laatste plaats door de gastvrijheid en vriendinschap van de
belgische vrouwen. Voor herhaling vatbaar!
Simone Nijboer, Utrecht
De eerstvolgende bijeenkomst van de nieuwbakken anarchafeministische vrouwengroep is op zaterdag 22 november in het Poortgebouw in Rotterdam. Aansluitend is er die avond een vrouwenfeest! Voor meer informatie kun je bellen met Karin (070-3893287) of Helga (020-6252167). Het postadres is van de anarchavrouwengroep is:
Jacob Marisstraat 188,
2526 AZ Den Haag.